سومالی، کشوری در شاخ آفریقا، یکی از قدیمی‌ترین سکونتگاه‌های بشر در شرق قاره سیاه است که از دیرباز نقش مهمی در تجارت دریایی، تعامل فرهنگی و گسترش اسلام داشته است. با خط ساحلی بلند در امتداد اقیانوس هند، موقعیتی استراتژیک در خلیج عدن، و مردمانی با هویت قوی قومی، سومالی در گذشته یکی از پویاترین جوامع آفریقا بوده است. با این حال، دهه‌ها جنگ داخلی، خشکسالی و چالش‌های سیاسی، چهره‌ای دیگر از این کشور را به جهان نشان داده‌اند؛ اما همچنان نشانه‌هایی از بازسازی، مقاومت و امید در دل این سرزمین جاری است.

سومالی در شرق قاره آفریقا، در منطقه‌ای معروف به شاخ آفریقا قرار دارد. این کشور از شمال با خلیج عدن، از شرق با اقیانوس هند، از غرب با اتیوپی و از جنوب با کنیا هم‌مرز است. خط ساحلی سومالی با بیش از ۳۳۰۰ کیلومتر، یکی از طولانی‌ترین در قاره آفریقاست. طبیعت کشور شامل فلات‌های خشک، بیابان‌ها، دشت‌های باز و سواحل شنی است. رودخانه‌های مهمی چون جوبا و شبیلی در جنوب کشور جریان دارند، اما بارندگی نامنظم، مشکلات زیست‌محیطی و بیابان‌زایی از چالش‌های اصلی طبیعی هستند.

سومالی دارای یکی از طولانی‌ترین سوابق تاریخی در منطقه است. این سرزمین در دوران باستان بخشی از مسیرهای تجاری مهم بین شرق آفریقا، شبه‌جزیره عربستان، هند و حتی روم باستان بود. بندرهای سومالیایی مانند موگادیشو، زایل و بربره مراکز مهم تجارت طلا، ادویه، برده و کالاهای دیگر بودند.

اسلام در قرون نخست هجری به سومالی رسید و به‌سرعت در میان مردم رواج یافت. در قرون وسطی، سلسله‌های اسلامی قدرتمندی مانند سلطنت آدال و سلطنت اجوران بر مناطق مختلف سومالی حکومت کردند. در دوران استعمار، سومالی به سه بخش تقسیم شد: شمال به بریتانیا (سومالی‌لند)، مرکز و جنوب به ایتالیا (سومالی ایتالیایی) و بخش‌هایی به فرانسه و اتیوپی واگذار شد.

در سال ۱۹۶۰، بخش‌های بریتانیایی و ایتالیایی با یکدیگر متحد شده و جمهوری سومالی را تشکیل دادند. دولت‌های اولیه با ناسیونالیسم سومالیایی، وحدت قومی و توسعه‌گرایی شناخته می‌شدند. اما کودتای سال ۱۹۶۹ به رهبری ژنرال محمد سیاد باره، کشور را وارد یک دوره دیکتاتوری و سپس فروپاشی کرد. از سال ۱۹۹۱، پس از سقوط رژیم باره، سومالی وارد دوران بی‌دولتی، جنگ داخلی و درگیری‌های قومی و مذهبی شد.